Ο χωρισμός των γονιών και το διαζύγιο είναι συνηθισμένα στις μέρες μας. Ενώ ο χωρισμός μπορεί μερικές φορές να είναι η καλύτερη επιλογή για ένα ζευγάρι, είναι πάντα δύσκολο όταν εμπλέκονται παιδιά. Ένας ειρηνικός χωρισμός μπορεί να έχει πολλές προκλήσεις, αξίζει όμως πραγματικά την προσπάθεια. Για τα παιδιά, ο γεμάτος εντάσεις και συγκρούσεις χωρισμός, μπορεί να είναι πολύ επιβλαβής. Σε ένα «σκληρό» διαζύγιο, ο ένας σύντροφος φέρεται συνήθως τόσο άσχημα στον άλλον, ώστε η συμφιλίωση και ο πολιτισμένος διάλογος δεν μπορούν να λάβουν χώρα. Οι συγκρούσεις, οι προσβολές, η λεκτική, ψυχική ή σωματική κακομεταχείριση επηρεάζουν σημαντικά τα παιδιά. Ας δούμε πως:
Προβλήματα Προσαρμογής
Πολλά παιδιά εμφανίζουν παροδικά συμπτώματα, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν υπερβολική ανησυχία, θλίψη, θυμό, τεταμένες κοινωνικές σχέσεις και κακή ακαδημαϊκή επίδοση. Αυτά τα σημεία και συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν όταν ένα παιδί μαθαίνει για πρώτη φορά ότι οι γονείς του σκοπεύουν να χωρίσουν, όταν οι γονείς μαλώνουν συχνά, και αμέσως μετά το χωρισμό. Τότε το παιδί βιώνει σημαντικές αλλαγές στη ζωή του, όπως π.χ. η μετακόμιση σε μια νέα γειτονιά, η αλλαγή σχολείου κ.α.
Εσωτερικευμένο χρόνιο στρες
Εάν εξωτερικοί στρεσογόνοι παράγοντες όπως συχνές και έντονες συγκρούσεις μεταξύ των γονέων, συνεχιστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα συμπτώματα του παιδιού μπορεί να εσωτερικευτούν και να εξελιχθούν σε πιο σοβαρές ψυχικές καταστάσεις. Συχνά, τα συμπτώματα παίρνουν τη μορφή αγχώδους διαταραχής, κατάθλιψης ή διαταραχής σωματικών συμπτωμάτων.
Απώλεια της πίστης και της εμπιστοσύνης
Απώλεια της πίστης και της εμπιστοσύνης προκύπτει όταν ένα παιδί προσπαθεί να διατηρήσει θετική σχέση και με τους δύο γονείς, παρά τις διαφωνίες τους, και δεν του επιτρέπεται. Το παιδί δεν πρέπει να μπαίνει στη μέση, ούτε και οι γονείς να ζητούν άμεσα ή έμμεσα να πάρει το μέρος κάποιου, να υπερασπιστεί ή να επικυρώσει τις απόψεις τους, κάνοντας το διαιτητή. Όλα τα παραπάνω μπορεί να προκαλέσουν σοβαρό άγχος και δυσφορία στα παιδιά.
Γονική αποξένωση
Συνέπεια ενός έντονα συγκρουσιακού διαζυγίου είναι η γονική αποξένωση. Αυτή είναι μια ψυχική κατάσταση κατά την οποία ένα παιδί συμμαχεί με τον γονέα Α, και απορρίπτει τη σχέση του με τον γονέα Β. Η γονική αποξένωση θεωρείται άκρως δυσπροσαρμοστική έκβαση. Το παιδί είναι σημαντικό να παραμένει έξω από τις συγκρούσεις. Να ενθαρρύνεται η υγιής σχέση και με τους δύο γονείς. Ενώ σαν ζευγάρι επιλέγουν να είναι χώρια, οι ενήλικες δεν πρέπει να ξεχνούν ότι θα είναι πάντα γονείς. Αυτός ο ρόλος είναι ξεχωριστός και χρειάζεται καλή διαχείριση από την μεριά τους.
Τα καλά νέα...
Πράγματι, τα διαζύγια είναι πολύ συνηθισμένα και τα παιδιά χωρισμένων γονέων είναι πιθανό να υποφέρουν από ορισμένες αρνητικές επιπτώσεις. Τα καλά νέα ωστόσο είναι ότι παρέχοντας ασφαλείς και στοργικές σχέσεις, ήρεμες και προσεκτικές συμπεριφορές, ακόμα και ως χωρισμένοι γονείς, είναι εφικτό με συνεννόηση, να μειώσετε σημαντικά τους κινδύνους. Σε κάθε περίπτωση, συμβουλευτείτε ένα ειδικό ψυχικής υγείας αν νιώθετε ότι δεν μπορείτε να διαχειριστείτε το χωρισμό με νηφαλιότητα, ώστε να διασφαλίσετε τη συναισθηματική και ψυχική υγεία του παιδιού σας.
Αναστασία Μάμαλη
Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεία