(μέρος 1ο)
«Το ταξίδι μετράει και όχι ο προορισμός, T.S. Eliot»
Τα παιδιά έχουν φυσική περιέργεια για τον κόσμο. Η ανάγκη τους για εξερεύνηση εκδηλώνεται ανάλογα με την ηλικία μέσα από διαφορετικές συμπεριφορές. Ας δούμε τις συμπεριφορές αυτές:
Από τη γέννηση μέχρι 2 ετών το παιδί μπορεί:
•Να χρησιμοποιεί όλες τις αισθήσεις για να αποκτήσει γνώσεις για τον κόσμο γύρω του •Να αναγνωρίζει ρουτίνες και μοτίβα ή συμπεριφορές που επαναλαμβάνονται •Να πειραματίζεται προσπαθώντας να κατανοήσει τη σχέση μεταξύ αιτίας και αποτελέσματος (π.χ. να πετάει συνεχώς ένα αντικείμενο κάτω, για να δει τι θα συμβεί;) •Να αγγίζει και να τοποθετεί στο στόμα του αντικείμενα γιατί μέσα από αυτό κατανοεί τον κόσμο. •Να εκδηλώνει έντονα τα συναισθήματά του •Να λέει συνέχεια τη φράση «δικό μου» Τα βρέφη και τα νήπια μαθαίνουν εξερευνώντας με τα χέρια και το στόμα τους. Πετούν, ρίχνουν, και βάζουν αντικείμενα στο στόμα τους, γιατί μέσα από αυτή την δράση αντιλαμβάνονται τον κόσμο. Η ομιλία ξεκινά σταδιακά, και τα οδηγεί στο να λένε και να απαντούν σε απλές λέξεις και φράσεις. Μέχρι την ηλικία των 2 ετών, ένα παιδί θα έχει συνήθως λεξιλόγιο 50 λέξεων.
Απο 2 μέχρι 3 ετών το παιδί μπορεί:
•Να δείχνει την αγάπη του •Να νιώθει στεναχωρημένο όταν ένα συνομιλικό παιδί είναι αναστατωμένο •Να θέλει να κάνει πράγματα μόνο του •Να κάνει το ακριβώς αντίθετο από αυτό που του ζητούν •Να μην υποχωρεί και να μην περιμένει. •Να έχει το «εγώ» ως αγαπημένη του λέξη. •Να νιώθει φόβο όταν αποχωρίζεται τους δικούς του ή όταν βλέπει ένα ξένο •Να κατηγοριοποιεί τις πληροφορίες που συλλέγει με βάσει τις εμπειρίες του και τη γλωσσική του ικανότητα η οποία εξελίσσεται ταχύτατα (π.χ. όλα τα μεγάλα ζώα που έχουν 4 πόδια είναι αγελάδες) Το παιδί παίζει και δοκιμάζει νέα πράγματα και αυτός είναι ο τρόπος που μαθαίνει. Μερικές φορές μπορεί να του αρέσει να μοιράζεται και άλλες όχι. Αρχίζει να ακούει περισσότερο και αρχίζει να καταλαβαίνει πώς να λύνω απλά προβλήματα.
Από 3 μέχρι 4 ετών το παιδί μπορεί:
•Να είναι γεμάτο ενέργεια και να χρειάζεται σωματική άσκηση •Να κατανοεί σε κάποιο βαθμό τη σχέση αιτίας -αποτελέσματος •Να κάνει πράγματα με τους δικούς του όρους •Θέλει την επαφή με άλλα παιδιά και την κοινωνικοποίηση του •Να θέτει ερωτήματα συνεχώς ( Γιατί; ) •Να έχει αποκτήσει σωματικές δεξιότητες όπως ισορροπία, ανέβασμα και κατέβασμα σε σκάλες, πέταγμα μπάλας •Να παρατηρεί αντικείμενα και γεγονότα με προσοχή Το παιδί σας θα αρχίσει να κάνει πολλές ερωτήσεις. Γιατί ο ουρανός είναι μπλε; Γιατί βρέχει; Αυτό είναι ένα απόλυτα φυσιολογικό αναπτυξιακό ορόσημο.
Απο 4 μέχρι 5 ετών το παιδί μπορεί:
•Να χρησιμοποιεί πλέον για τα καλά τη φαντασία του και να παίζει συμβολικό παιχνίδι π.χ. «Είμαι η μαμά κι εσύ το παιδί».
•Να χοροπηδάει, τρέχει, πηδάει, σκαρφαλώνει συνεχώς.
•Να ρωτάει συνέχεια «γιατί» και «πώς».
•Να αντιγράφει τα αδέρφια του στη συμπεριφορά
•Να νιώθει ότι είναι μεγάλο πια
Τώρα το ενδιαφέρει περισσότερο να κάνει ομαδικές δραστηριότητες, να μοιράζεται τα πράγματα και τα συναισθήματά του. Αν και του αρέσει κάποιες στιγμές να παίζει ηρεμα μακριά από τα άλλα παιδιά, συχνά θέλει παρέα.
Αναστασία Μάμαλη Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια