«Ταράσσει τοὺς ἀνθρώπους οὐ τὰ πράγματα, ἀλλὰ τὰ περὶ τῶν πραγμάτων δόγματα».
Επίκτητος
Ας φανταστούμε ότι είμαστε θεατές σε μια θεατρική παράσταση. Στο τέλος της παράστασης, ο καθένας από τους θεατές θα έχει δει τα ίδια πράγματα αλλά από διαφορετική σκοπιά. Ασφαλώς κάποιος θα έχει εστιάσει σε μια σκηνή, άλλος σε κάποια άλλη σκηνή και ένας τρίτος πιθανόν να έχει δώσει έμφαση σε κάποιο κεντρικό πρόσωπο της παράστασης ή ακόμα και σε ένα κομπάρσο. Κάνοντας το παράδειγμα πιο συγκεκριμένο στον τομέα της ψυχικής υγείας, ένας άνθρωπος με διαταραχή πανικού μπορεί να «ερμηνεύει» μια ταχυπαλμία ως ένδειξη πως πυροδοτείται κρίση πανικού, ενώ κάποιο άλλο άτομο, μπορεί να μην δώσει σημασία στην ταχυπαλμία του. Σε κάθε περίπτωση, εντός της ψυχοθεραπείας γίνεται ανίχνεύση των δυσλειτουργικών πεποιθήσεων ή σκέψεων του ατόμου με στόχο να αντικατασταθούν με άλλες πιο γόνιμες, πιο λειτουργικές πεποιθήσεις, οι οποίες θα αποτελέσουν τα θεμέλια της αυτοεκτίμησης.
Η Συστημική θεραπεία βασίζεται πρώτα απ’ όλα στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και στη βελτίωση των μοτίβων επικοινωνίας που εφαρμόζονται στα πλαίσια που ζει και συναλλάσσεται το άτομο. Η στάση και η άποψη που έχει το άτομο για τον εαυτό του επηρεάζουν καθοριστικά τον τρόπο που το άτομο επικοινωνεί με τους άλλους. Ένα άτομο με χαμηλή αυτοεκτίμηση, μπορεί να αντιμετωπίζει προβλήματα όταν επικοινωνεί. Βασική θέση της Συστημικής προσέγγισης είναι ότι κάθε συμπεριφορά, ακόμα κι όταν αυτή χαρακτηρίζεται ως «προβληματική» εκφράζει έστω και με αίολο τρόπο, την ανάγκη και τον προσανατολισμό του ατόμου προς την επιβίωση, την ανάπτυξη και τις στενές σχέσεις με τους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής του. Η ψυχοθεραπεία δεν είναι παρά μια απάντηση στο άτομο που καλεί σε βοήθεια, προκειμένου να αναζητήσει νέα νοήματα για τον εαυτό του, και να χτίσει μέσα από αυτά μια νέα εικόνα που θα του επιτρέψει να συσχετιστεί αλλιώς, πιο γόνιμα και λειτουργικά.
Σκέψεις και συμπεράσματα
Είναι γεγονός πως οι σκέψεις μας και οι ερμηνείες μας για ότι μας συμβαίνει μπορούν να μας δημιουργήσουν βάρος, μπορούν ωστόσο με μια δεύτερη «ανάγνωση» και να μας δώσουν δύναμη.
«Η δύναμή σου θα έρθει μέσα από τα τρωτά σου σημεία».
Φρόιντ